Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Konut ve İş Yeri Teslimlerine İlişkin KDV İstisna Uygulaması ile İndirimli Orana Tabi Traktör, Tarım Makineleri ve İş Makinalarının Teslimlerinden Doğan KDV İadelerine İlişkin Açıklamalar
Sayı: 2017/29
Konu: Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Konut ve İş Yeri Teslimlerine İlişkin KDV İstisna Uygulaması ile İndirimli Orana Tabi Traktör, Tarım Makineleri ve İş Makinalarının Teslimlerinden Doğan KDV İadelerine İlişkin Açıklamalar
5 Mayıs 2017 tarihli ve 30057 sayılı Resmi Gazete’de; Türkiye’de ikamet etmeyenlere konut ve iş yeri teslimlerine ilişkin KDV istisna uygulaması ile indirimli orana tabi traktör, tarım makineleri ve iş makinalarının teslimlerinden doğan KDV iadelerine ilişkin açıklamaların yer aldığı 12 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Tebliği yayımlandı.
A) Konut veya İş Yeri Teslimlerinde KDV İstisnası
Hatırlanacağı üzere, 8 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6824 sayılı Kanun’un 7 nci maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun istisnalara ilişkin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen bent ile bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmek kaydıyla, konut veya iş yeri olarak inşa edilen binaların ilk tesliminde uygulanmak ve resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç olmak üzere;
- Çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına,
- Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere
- Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlara,
yapılan konut veya iş yeri teslimlerinde KDV istisnası uygulanması yönünde düzenleme yapılmış ve bu konu 2017/18 nolu sirkülerimiz ile duyurulmuştu.
- Konut veya iş yerinin bu istisna kapsamında teslime konu edilebilmesi için;
- Konut veya iş yeri olarak inşa edilen binanın yapı ruhsatının bulunması ve alıcıların kullanımına hazır vaziyette fiilen teslim edilmesi şarttır.
- Kat irtifakı kurulabilen konut veya iş yerlerinde ayrıca kat irtifakının kurulmuş olması gerekmektedir.
- Yapı ruhsatında konut, dükkan, ofis, büro, rezidans, apart daire, devre mülk ve benzeri olarak tanımlanan konut veya iş yerleri istisna kapsamında değerlendirilecektir.
- İstisna uygulamasında, kat mülkiyeti kurulan konut veya iş yerlerinin tesliminde fiili teslimin tevsiki aranmayacaktır.
- İstisna, 1/4/2017 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, konut veya iş yerini inşa eden mükellefin yapacağı ilk teslimde uygulanacaktır.
İstisna, 1/4/2017 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, konut veya iş yerini inşa eden mükellefin yapacağı ilk teslimde uygulanacaktır.
Konut veya iş yerinin inşa edenlerden satın alınarak bir başkasına satılması halinde yapılan konut veya iş yeri teslimi ilk teslim olarak değerlendirilmeyecektir.
Örnek: (A) Yapı A.Ş. inşa ettiği toplam 10 adet bağımsız bölümden oluşan binayı toplu olarak (B) Emlak A.Ş.ye satmıştır. (B) Emlak A.Ş. de satın aldığı bu konut ve iş yerlerinin bir kısmını Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere satmıştır. Bu durumda (B) Emlak A.Ş. tarafından yapılan bu teslimler ilk teslim olmadığından istisna kapsamında değerlendirilmez.
- Arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya iş yerinin (Trampa) arsa sahibi tarafından teslimi ilk teslim sayılır mı?
3065 sayılı Kanunun (2/5) inci maddesine göre trampa, iki ayrı teslim hükmündedir. Bu hükme göre, arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi; ikincisi ise müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya iş yeri teslimidir. Buna göre arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya iş yerinin arsa sahibi tarafından teslimi ilk teslim kapsamında değerlendirilmeyecektir.
- Bu istisnadan yararlanma şartlarını taşıyan alıcıların, istisna kapsamında birden fazla konut veya iş yeri alması mümkündür.
- İstisnadan yararlanacaklar;
1. Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına (resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç),
2. Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere,
3. Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlara,
yapılan konut veya iş yeri teslimlerinde uygulanacaktır.
- Bedelin Türkiye’ye getirilmesi ne kadar sürede gerçekleşmelidir?
Konut veya iş yeri tesliminde KDV istisnasının uygulanabilmesi için, bedelin en az %50’sinin satışa ilişkin faturanın düzenlendiği tarihten önce, kalan kısmının da en geç bir yıl içerisinde alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmesi gerekir.
İstisnaya ilişkin KDV iadesi, bedelin tamamının Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmesinden sonra yapılır.
Örnek: Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu Bay (A) ile (B) Yapı A.Ş., inşası tamamlanan 500.000 Dolar bedelindeki konutu, bedelin %50’si peşin kalan tutarı 6 eşit taksitte ödenmek suretiyle satışı konusunda anlaşmıştır. Peşinat, faturanın düzenlenmesinden önce döviz olarak Türkiye’ye getirilmiş ve satıcıya ödenmiştir. Kalan tutar ise fatura düzenlendikten sonra aylık taksitler halinde yurt dışından döviz olarak getirilecek ve satıcıya ödenecektir.
Faturanın düzenlenmesinden önce bedelin yarısı alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilip satıcıya ödendiğinden bu satış işleminde KDV hesaplanmaz.
- İstisna kapsamında yapılan satışlar nasıl beyan edilecektir?
Bu kapsamda yapılan satışlar, konut veya iş yeri tesliminin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda; 328 kod numaralı “Konut veya İş Yeri Teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilecektir. Bu satırın “Teslim ve Hizmet Tutarı” sütununa istisnaya konu konut veya iş yerlerinin bedelinin KDV hariç tutarı, “Yüklenilen KDV” sütununa bu konut veya iş yerlerine ilişkin alış ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılacaktır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmalıdır.
Satıcılar, her bir vergilendirme dönemi içinde gerçekleştirilen bu kapsamdaki satışlarını KDV beyannamesi ekinde yer alan form (EK:24) ile bildirecektir.
- KDV İadesi için gerekli olan belgeler hangileridir?
Konut veya iş yeri teslimlerinden doğan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranacaktır:
1. Standart iade talep dilekçesi
2. İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
3. İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
4. İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
5. Satış faturaları listesi
6. Satıcıların teslimden önce temin etmeleri gereken Tebliğin (II/B-12.1.3) bölümünde sayılan belgeler
7. Dövizin tamamının Türkiye’ye getirildiğini tevsik eden banka dekontları veya gümrük idaresinden alınan belgeler ile satıcıya ödendiğini tevsik eden banka dekontları
8. Satışa ilişkin tapu kayıt örneği.
- Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben ve nakden iade talepleri;
1. Mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
2. ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecektir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilecek ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülecektir.
B) İndirimli Orana Tabi Traktör, Tarım Makineleri ve İş Makinalarının Teslimlerinden Doğan KDV İadeleri
Bu Tebliğin 2 nci maddesi ile 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin (III/B-3) bölümünün üçüncü paragrafı ile (III/B-3.2.5) bölümlerinde yer alan “indirimli orana tabi konut teslimlerinden” ibaresi “indirimli orana tabi konut ile 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 28 ve 29 uncu sırası kapsamındaki malların teslimlerinden” olarak değiştirilmiştir.
Buna göre, aşağıda yer alan indirimli orana tabi traktör, tarım makineleri ve iş makinalarının teslimlerinden doğan KDV iadeleri, yılı içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla talep edilmesi kaydıyla nakden yapılabilecektir.
Fazlı ÇİLİNGİR
YMM, Bağımsız Denetçi