İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Ve Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması
Sayı: 2016/14
Konu:İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Ve Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması
İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında;
-Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu kıymetlerini kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile kasım ayı sonuna kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirerek defterlerine kaydedebilecektir. Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz.
-Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıdaki hükme uygun olarak aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere karşılık hesabı açarlar.
1. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiyesi halinde sermaye unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
2. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman kabul edilir.
-İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler.
-Beyan edilen; genel orana tabi kıymetlerin bedeli üzerinden %10 oranı, indirimli orana tabi diğer kıymetlerin bedeli üzerinden tabi olduğu oranın yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir.
* Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez.
*Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir.
*Bu kıymetler için belgesiz mal bulunduran mükellefler ile ilgili yapılacak işlemlerin yer aldığı Katma Değer Vergisinin 9. Md. 2. Fıkra hükmü uygulanmayacaktır.
*Bildirilen bu kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşün olamaz.
– Özel tüketim vergisi konusuna giren ve bu maddeye uygun olarak beyan edilen kıymetlerde; alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içerisinde ödemeleri halinde; Özel tüketim Vergisi Kanununun ÖTV’ye tabi belgesiz mal bulundurduğu tespit edilen mükelleflerle ilgili yapılacak işlemlerin yer aldığı 4. Maddesinin 3 numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz.
*Bu şekilde beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmez.
*Bu fıkra hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmaz.
Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede yer almayan mallar hakkında; – Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Bu işlemlerin kasım ayı sonuna kadar yapılması gerekmektedir. Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır. *Yukarıdaki hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir. – Eczaneler, stoklarında kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçları, kasım ayı sonuna kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabilirler.Bu suretle kayıtlardan çıkarılan ilaçların maliyet bedeli üzerinden % 4 oranında hesaplanan katma değer vergisi ayrı bir beyanname ile beyan edilerek beyanname verme süresi içinde ödenir. Ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz.
*Bu uygulamadan dolayı geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmaz.
Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile ilgili diğer işlemler hakkında;
-Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2015 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında işletmelerinde bulunmayan,
1. Kasa mevcutları
2. İşletmenin esas faaliyet konusu dışında kalan işlemler dolayısıyla ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları
3. Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini kasım ayı sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.
*Beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.
*Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez, beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez.
*Bu kapsamda beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmaz.
*Bu kapsamda beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin beyanları nedeniyle 2016 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerekirse, düzeltme işlemleri öngörülen beyanname verme süresi içinde yapılır ve düzeltme nedeniyle ceza veya faiz aranmaz.
Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması
1. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bu maddedeki hükümler çerçevesinde 31/12/2016 tarihine kadar Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
2. Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, 1. Fıkra kapsamında Türkiye’ye getirdikleri varlıklarını dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın dahil edebilecekler, bu varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebileceklerdir.
3. Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları Türkiye ‘ye getirilme şartı aranmaksızın yurtdışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan kredilerin en geç 31.12.2016 tarihine kadar kapatılmasında kullanabileceklerdir. -Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanabileceklerdir.
4. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, 31.12.2016 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlerine kaydedebileceklerdir.
5. 1. Fıkra kapsamında Türkiye’ye getirilen veya 4. Fıkra kapsamında kanuni defterlere kaydedilen varlıklar hakkında;
Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilemez.
Kanun hükmünden yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, başkaca bir neden ile gerekli olması hali saklı kalmak üzere sadece bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ile herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamaz vergi cezası ve idari para cezaları kesilemez.
6. Bakanlar Kurulu, bu maddelerde yer alan süreleri, bitim tarihlerinden itibaren 6 aya kadar uzatmaya yetkilidir.
Fazlı ÇİLİNGİR
YMM, Bağımsız Denetçi